در این مقاله به آموزش ۱۵ دلیل خنک نکردن یخچال می‌پردازیم تا بتوانید به‌راحتی این مشکل یخچال خود را برطرف کنید. هیچ‌کس دوست ندارد در تابستان در یخچال را باز کند و نتواند یک لیوان آب خنک بنوشد. ولی اگر این اتفاق افتاد چه کاری می‌توانید برای یخچالتان انجام دهید؟
نکته: در مقاله دیگری آموزش اجزا و قطعات یخچال و کاربرد آنها را ارائه دادیم که با مطالعه آن می‌توانید درک درستی از دستگاه خود و رفع مشکل آن داشته باشید.
1- یخ زدن کویل‌های اواپراتور
گرم بودن یخچال می‌تواند در نتیجه جمع شدن یخ روی کویل‌های اواپراتور باشد که به مرور زمان ایجاد شده و مثل عایقی اطراف کویل‌ها را پوشانده‌است. در این صورت فن نمی‌تواند به خوبی هوا را در اطراف کویل‌ها به جریان بیندازد. یخ اطراف اواپراتور باید به‌صورت دستی یا به طور اتوماتیک (در یخچال‌های بدون برفک) آب شود تا سرمایش مناسبی در یخچال برقرار شود.
نکته: خراب بودن نوار لاستیکی درزگیر درب یخچال نیز باعث ایجاد برفک زیاد بر روی سطح اواپراتور می‌شود.
2- خراب شدن فن اواپراتور
وظیفه فن به گردش انداختن جریان هوای خنک از فریزر به سایر بخش‌های داخل یخچال است. برخی یخچال‌ها بیش از یک اواپراتور دارند. در یخچال‌هایی که یک اواپراتور دارند، اواپراتور در بخش فریزر قرار دارد. اگر فن اواپراتور خراب شده و کار نکند، نمی‌تواند جریان هوا را برقرار سازد. بنابراین فریزر همواره سرد خواهد بود ولی یخچال مواد غذایی را خنک نمی‌کند.
برای اطمینان از خراب بودن فن، آن را با دست بچرخانید. اگر آزادانه حرکت نکرد، باید تعویض شود. به‌علاوه، اگر موتور فن سر و صدای اضافی داشته باشد هم باید تعویض شود. در مقاله آموزش دلایل صداهای نابهنجار یخچال، به این موضوع پرداخته‌ایم. اگر موتور فن کار نمی‌کند، با مولتی‌متر ولتاژ سیم‌پیچ آن را چک کنید. اگر ولتاژ متناسب با فن (با توجه به برچسب روی موتور) در آن برقرار بود، موتور فن را تعویض کنید. ولی اگر ولتاژی نداشت، یا برد خراب است یا باید مدار را بررسی کنید.
3- خراب شدن سیستم یخ‌زدایی
همه یخچال‌های بدون برفک یک سیستم یخ‌زدایی دارند که از یک تایمر و یک هیتر یا گرم‌کننده تشکیل شده است.
- تایمر یخ‌زدایی: وضعیت یخچال را از حالت سرد کننده به حالت یخ‌زدایی و بالعکس تغییر می‌دهد. اگر این تایمر خراب شده و روی حالت سرد‌کن باقی بماند، یخ و برفک روی کویل‌های اواپراتور جمع شده و جریان هوا را کاهش می‌دهند و اگر روی حالت یخ‌زدایی گیر کند، تمام یخ را آب کرده و دیگر به حالت سردکننده باز نمی‌گردد.
- هیتر دیفراست: یخ و برفک ایجاد شده روی کویل‌های اواپراتور را آب می‌کند. اگر هیتر خراب شود، برفک روی کویل‌ها جمع شده و مانع عملکرد سرمازایی یخچال می‌شود.
اگر هر کدام از این دو قطعه خراب شوند، زمان‌بندی سرمازایی و یخ‌زدایی یخچال به هم می‌ریزد .
4- خراب شدن کمپرسور
در ادامه آموزش دلایل خنک نکردن یخچال به اصلی‌ترین دلیل آن می‌رسیم. کمپرسور قلب یخچال است؛ اگر درست کار نکند، کل روند سرمایش یخچال مختل می‌شود. کمپرسور گاز مبرد سرد و کم‌فشار را به گاز گرم پرفشار تبدیل می‌کند. این مبرد فشرده بعد در کندانسور به یک مایع پرفشار تبدیل می‌شود. این مایع از یک مجرای باریک مانند لوله مویی عبور کرده و وارد کویل‌های اواپراتور می‌شود و با جوشیدن به یک گاز کم‌فشار سرد تغییر شکل می‌یابد که در داخل کویل‌ها جریان دارد و کویل اواپراتور را خنک نگه می‌دارد. خراب شدن کمپرسور چرخه تبرید را متوقف می‌کند. بنابراین یخچال خنک نمی‌کند.
5- کافی نبودن مقدار مبرد
آموزش عملکرد یخچال را در بخش بالا به طور خلاصه ارائه دادیم و از کمپرسور به عنوان قلب یخچال یاد کردیم. در این صورت مبرد هم نقش خون را در چرخه تبرید دارد و کم شدن مقدار آن بر اثر نشتی گاز از مدار، بر فرایند سرمازایی در یخچال تاثیر بسیاری می‌گذارد.
6- کثیف شدن کویل‌های کندانسور
اگر کویل‌های کندانسور کثیف شده و گرد و خاک روی آنها نشسته باشد، گرمای تولید شده حین چگالش مبرد نمی‌تواند به‌خوبی از کویل‌ها خارج شود و قدرت سرمازایی یخچال را کم می‌کند. چاره کار استفاده از یک برس مخصوص و جاروبرقی است که هزینه و وقت زیادی لازم ندارد.
تذکر: حداقل سالی یک یا دو بار کویل‌ها را تمیز کنید تا یخچال شما درست کار کند و از عمر کمپرسور کم نشود.
7- خراب شدن فن کندانسور
وظیفه فن کندانسور بیرون راندن گرما از کندانسور یخچال است. خراب شدن این فن، باعث می‌شود گرما بخوبی از داخل یخچال دفع نشود، بنابراین دمای داخل یخچال بالا می‌رود. ممکن است مشکل از موتور فن باشد یا پره‌های آن خراب شده باشند؛ در هر صورت بهتر است فن را عوض کنید. اگر پره‌های فن به‌راحتی با دست می‌چرخند، یعنی مشکل از موتور است. با مولتی‌متر ولتاژ سیم‌پیچ آن را چک کنید. اگر ولتاژ متناسب با فن (با توجه به برچسب روی موتور) در آن برقرار بود، موتور فن را تعویض کنید. ولی اگر ولتاژی نداشت یا برد خراب است یا باید مدار الکتریکی را بررسی کنید.
نکته: در مقاله آموزش ابزارهای لازم برای تعمیر یخچال در مورد مولتی‌متر و نحوه کار آن توضیح داده‌ایم.
8- خراب شدن رله استارت
رله استارت کنار کمپرسور قرار دارد و به روشن شدن آن کمک می‌کند. بنابراین مسلم است اگر خراب شود کمپرسور هم روشن نمی‌شود و فرآیند تبرید متوقف می‌ماند.
9- خراب شدن خازن یخچال
وظیفه خازن استارت بهبود کارایی و عملکرد کمپرسور است، پس خراب شدن آن جلوی آغاز فرآیند تبرید را می‌گیرد. می‌توانید با استفاده از یک مولتی‌متر از سالم بودن خازن مطمئن شوید و در صورت خرابی آن را تعویض کنید.
10- خراب شدن ترمیستور
ترمیستور حسگری است که دمای هوای داخل یخچال و آغاز و پایان چرخه سرمازایی را کنترل می‌کند. خراب شدن این قطعه باعث می‌شود یا یخچال اصلاً خنک نکند یا به‌طور مداوم کار کند. می‌توانید با استفاده از یک مولتی‌متر از سالم بودن ترمیستور مطمئن شوید. مقاومت ترمیستور باید طبق دمای یخچال تغییر کند. اگر این اتفاق نیفتاد یا مقاومت ترمیستور بی‌نهایت یا «اپن لوپ» بود، آن را تعویض کنید.
11- مسدود شدن دریچه های هوا
هوای سرد در داخل یخچال مدام از طریق دریچه‌هایی که بین محفظه فریزر و یخچال وجوددارند جابجا می‌شود. بنابراین مسدود شدن آنها فضای داخلی یخچال را گرم می‌کند. مکان این دریچه‌ها با توجه به مدل یخچال متفاوت هستند و ممکن است در دیواره انتهایی یخچال یا در دیواره‌های کناری وجود داشته باشند. دو دلیل برای بسته شدن این دریچه‌ها وجود دارد:
1- مواد غذایی جلوی دریچه‌ها را گرفته و مانع جریان هوا شده‌اند. وسایل داخل یخچال باید از هم فاصله داشته باشند تا هوا از میان آنها رد شود.
2- در یخچال‌های قدیمی که سیستم خودکار یخ‌زدایی ندارند، جمع شدن برفک و یخ می‌تواند دریچه‌ها را مسدود کند. در این صورت باید یخچال را از برق بکشید تا یخ ذوب شود.
12- تراز نبودن یخچال
اگر یخچال شما تراز نبوده و به یک سمت متمایل باشد، درب یخچال خوب بسته نمی‌شود و هوای خنک به بیرون نشت می‌کند. به این ترتیب، برفك زیادی هم تشکیل می‌شود. از پایه‌های تنظیم یخچال و ابزار تراز برای صاف نگه داشتن سطح آن کمک بگیرید.
نکته: پایه‌های یخچال معمولاً قابل تنظیم بوده و توسط یک آچار آلن یا آچار تخت يا فرانسه تنظیم می‌شوند.
13- خراب شدن لاستیک دور درب یخچال
اگر همه قطعات یخچال درست کار کنند ولی لاستیک دور درب یخچال خراب باشد و هوای سرد از لای آن به خارج نشت کند، باعث ایجاد برفک شدید بر روی اواپراتور شده و عملکرد سرمازایی یخچال را مختل می‌کند. هر زمان که لازم بود این لاستیک را تعویض کنید.
نکته: یک راه حل ساده برای اطمینان از محکم بودن درب یخچال این است که یک اسکناس را تا نصف لای درب قرار دهید و بعد آن را ببندید. اگر به زحمت توانستید اسکناس را بیرون بکشید، یعنی لاستیک دور درب سالم است و اگر اسکناس به راحتی به بیرون سرخورد، یعنی باید لاستیک را عوض کنید.
14- قطع شدن برق یخچال
شاید ساده‌ترین پاسخ در آموزش دلایل خنک نکردن یخچال همین باشد، یعنی دو شاخه از پریز بیرون آمده یا فیوز پریده است. درب یخچال را باز کنید. اگر چراغ روشن شد، یعنی برق وصل است و می‌توانید به دنبال دلایل دیگری که بیان کردیم بگردید.
15- خراب شدن ترموستات کنترل دما
در پایان آموزش دلایل خنک‌نکردن یخچال به آخرین دلیل می‌رسیم و آن هم خرابی ترموستات کنترل دماست. این قطعه ولتاژ را به کمپرسور، موتور فن اواپراتور و کندانسور می‌رساند. اگر این ترموستات خراب باشد و کار نکند، سیستم تبرید از کار می‌افتد. بنابراین با استفاده از مولتی‌متر مطمئن شوید که ترموستات یخچال شما عمل می‌كند. اگر این طور نبود، باید آن را تعویض کنید.
مطالبی که در این مقاله به آن پرداختیم معمول‌ترین دلایل خنک نکردن یخچال هستند وبه تأیید مهندس هادی خجسته، از اساتید ما در سامانه رهجو رسیده‌اند. اگر اطلاعات کامل‌تر و دقیق‌تری در این مورد می‌خواهید، فیلم آموزش یخچال را در سامانه رهجو از دست ندهید. متخصصین ما در این فیلم آموزشی دقیق‌ترین و جدیدترین مطالب لازم در مورد آموزش نصب، عیب‌یابی و تعمیر یخچال را در اختیار شما قرار می‌دهند.