سنگ‌ها از پرکاربردترین مصالح ساختمانی هستند که از آنها می‌توان در تمام بخش‌های ساختمان از نمای بیرونی گرفته تا دیوارها و پله‌های داخلی استفاده کرد. اما با توجه به اینکه دو نوع اصلی، سنگ طبیعی و مصنوعی در بازار وجود دارد و هر کدام انواع و ویژگی‌های خاص خود را دارند، شاید انتخاب نوع سنگ کمی مشکل باشد. در این مقاله قصد داریم به ویژگی‌های مختلف سنگ‌های طبیعی و مصنوعی و تفاوت، مزایا و معایب هر کدام بپردازیم.
تعریف سنگ‌های طبیعی و مصنوعی
سنگ‌های طبیعی همان‌طور که از نام آن پیداست، توسط طبیعت و طی هزاران سال بوجود می‌آیند. سنگ‌های طبیعی از مناطق مختلف زمین استخراج می‌شوند. ویژگی هر منطقه بر نوع، رنگ، بافت و البته ارزش سنگ تأثیر می‌گذارد. سنگ‌های طبیعی به‌خاطر رنگ و طرح رگه‌ها بسیار منحصربه‌فرد هستند، یعنی نمی‌توان هیچ دو قطعه سنگ طبیعی را کاملاً شبیه به‌هم پیدا کرد. این ویژگی سنگ‌های طبیعی بسیار مورد استقبال متخصصین ساختمان‌سازی قرار دارد. برخی از محبوب‌ترین انواع سنگ‌های طبیعی عبارتند از گرانیت، مرمر، کوارتز، سنگ آهک، ماسه‌سنگ، تراورتن و مرمریت.
سنگ‌های مصنوعی ساخت دست بشر هستند و در دهه ۱۹۸۰ به بازار آمدند. تقاضا برای ظاهر یکسان و متحدالشکل عامل اصلی ساخت این نوع سنگ‌ها بوده‌است. سنگ‌های مصنوعی از ترکیبی از مواد مختلف ساخته شده‌اند، اما ترجیحاً در این ترکیب از مرمر و کوارتز استفاده می‌شود و نوعی چسب مانند رزین پلیمر در ساخت آنها کاربرد دارد. امروزه سنگ‌های مصنوعی بسیار شبیه به سنگ‌های طبیعی ساخته می‌شوند و مزیت‌های بسیاری برای کاربران دارند. برخی از معمول‌ترین انواع سنگ‌های مصنوعی عبارتند از سیلستون، کامبریا و آیس‌استون.
تفاوت سنگ‌های طبیعی و مصنوعی
ظاهر: درحالی‌که سنگ‌های طبیعی رنگ‌ها و طرح‌های طبیعی دارند که طی فرایندهای طبیعی به‌وجودآمده، سنگ‌های مصنوعی به لطف پیشرفت فناوری، رنگ و طرح‌های منظمی دارند، اما از نظر اصالت و زیبایی، اصلاً قابل‌مقایسه با سنگ‌های طبیعی نیستند. سنگ طبیعی طی هزاران سال فرایندهای زمین شناسی به‌وجودآمده و رنگ و طرح آن طی این فرآیندها و با گذشت زمان تغییر کرده‌است. هیچ دو نوع سنگ مشابهی را نمی‌توان در طبیعت پیدا کرد. رنگ، کیفیت، رگه‌ها و حتی لکه‌های هر سنگ با سنگ دیگر متفاوت و کاملاً منحصر به فرد است.
از طرف دیگر، مشخصه اصلی سنگ‌های مصنوعی یکنواختی و تکرار رنگ، بافت و طرح آنهاست. با توجه به اینکه سنگ‌های مصنوعی با استفاده از تکنیک‌های مکانیزه تولید می‌شوند، ظاهر یکسانی دارند.
نکته: در برخی انواع سنگ‌های مصنوعی، پردازش نهایی با دست انجام می‌شود تا بتوان تا حدی ویژگی منحصربه‌فرد بودن را به آن اضافه کرد.
هزینه: معمولاً سنگ‌های مصنوعی ارزان‌تر از سنگ‌های طبیعی هستند، چون ۲۰ تا ۳۰ درصد سبک‌تر هستند و یکنواختی طرح، نصب آنها را آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند. البته قیمت کلی بستگی به طراحی و کاربرد سنگ‌ها و مواد اولیه مورد استفاده در ساخت آنها دارد.
تذکر: تنها جنبه سنگ‌های طبیعی که هزینه کمتری نسبت‌به سنگ‌های مصنوعی دارد، نگهداری آنهاست. هزینه نگهداری سنگ‌های طبیعی بسیار کمتر از سنگ‌های مصنوعی است. برای مثال به‌راحتی با فشار آب تمیز می‌شوند.
مقاومت: مقاومت سنگ‌های طبیعی و مصنوعی مخصوصاً در بلندمدت بسیار متفاوت است. حتماً به دوام و ماندگاری مجسمه‌های سنگی باستانی دقت کرده‌اید. نمونه‌های آنها را در تخت‌جمشید می‌بینید که بعد از قرن‌ها همچنان سرپا هستند. اکثر سنگ‌های طبیعی خلل‌وفرج کمتری دارند و چندان قابل‌نفوذ نیستند که باعث مقاومت بیشتر آنها طی زمان می‌شود. عواملی مانند باران، گرد و خاک، باد یا نور مستقیم خورشید می‌تواند به‌شدت به کیفیت سنگ‌های مصنوعی آسیب برساند و رنگ و بافت آنها را تغییر دهد.
نکته: نور خورشید بیش‌از سایر عوامل کیفیت سنگ را با گذشت زمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. رنگ سطوح خارجی سنگ‌های مصنوعی در مواجهه طولانی‌مدت با نور خورشید از بین می‌رود. بنابراین توصیه می‌شود برای نمای خارجی ساختمان‌ها از سنگ طبیعی استفاده کنید.
مزایا و معایب سنگ‌های مصنوعی در مقایسه با سنگ‌های طبیعی
سنگ‌های مصنوعی زیبا، بدون نقص و مقاوم در برابر کثیفی هستند. تمیز کردن آنها هم راحت است. این ویژگی‌ها سنگ‌های مصنوعی را بسیار محبوب کرده‌است. بیایید نگاهی به سایر مزایا و همچنین معایب این نوع سنگ‌ها بیندازیم.
مزایا
- ظاهر زیبا، سنگ‌های مصنوعی را می‌توان به‌راحتی به شکل سنگ‌های طبیعی درآورد. بنابراین می‌توان از آنها به‌عنوان سنگ‌های تزیینی استفاده کرد.
- مقاومت در برابر آب و دمای بالا، مقاومت سنگ‌های مختلف در برابر آب متفاوت است. ولی معمولاً سنگ‌های مصنوعی عمر مفید بالایی دارند و با توجه به مقاومت آنها دربرابر گرما می‌توانند به‌عنوان سنگ روی پیشخوان یا اوپن آشپزخانه هم مورداستفاده قرار بگیرند.
- تنوع بالای رنگ و طرح، با توجه به اینکه سنگ‌های مصنوعی توسط انسان ساخته می‌شوند، می‌توان طرح و رنگ آنها را به دلخواه تغییر داد. بنابراین گزینه‌ای مناسب برای سطوح تزیینی هستند.
- حفاظت از محیط‌زیست و عدم آلودگی، درست است که سنگ‌های مصنوعی را انسان می‌سازد، اما مواد اولیه آن مواد طبیعی مثل پودر سنگ و رزین است، بنابراین از هیچ ماده آلاینده‌ای در ساخت آنها استفاده نمی‌شود و کاملاً سبز و دوستدار محیط‌زیست هستند.
معایب
- بافت نرم و قابل خراشیدگی، سنگ‌های مصنوعی نسبت‌به سنگ‌های طبیعی سختی کمتری دارند و سطح خارجی آنها راحت‌تر آسیب می‌بیند. بنابراین هنگام استفاده مراقب باشید تا با برخورد اجسام سخت ترک نخورند.
- قابلیت ضعیف انقباض، سنگ‌های مصنوعی از پودر سنگ درست شده‌اند، بنابراین قابلیت انقباض چندانی ندارند و در صورت اختلاف دمای شدید به‌راحتی ترک خورده و می‌شکنند.
- کدر شدن در برابر دمای بالا، اگر از سنگ‌های مصنوعی به‌عنوان سنگ روی پیشخوان یا اوپن آشپزخانه استفاده می‌کنید، هیچ‌گاه وسایل خیلی داغ را روی آن قرار ندهید چون جلای خود را از دست می‌دهند.
آنچه برایتان گفتیم، توضیح کوتاهی بود از ویژگی‌های سنگ‌های طبیعی و مصنوعی تا با دانستن آن راحت‌تر بتوانید ما را در مباحث بعدی همراهی کنید. اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری درمورد فرآوری سنگ به دست آورید، دوره آموزش فرآوری سنگ‌های اسلب در سامانه رهجو را از دست ندهید. متخصصین ما تمام مطالب مربوط به فرآوری سنگ از انتخاب کوپ در معدن تا اصول برش سنگ‌ها و بسته‌بندی و بارگیری را در اختیارتان قرار می‌دهند.